Ik stort in. En realiseer me dat deze zuivere gedachte just another emotion is. Groot en overheersend. Net zo’n gedachte als ‘het slaat nergens op, laat maar’ of ‘lag ik maar in de zon aan zee met een cocktail in mijn hand’. Maar dan wat meer omvattend. Ik realiseer me tegelijkertijd dat het niet deze gedachte is, die de realiteit vormt. Of het realiteit wordt ligt in mijn eigen handen, mijn eigen doen en laten. Ik kan me fysiek en met behulp van een vliegtuig, wel of niet verplaatsen naar zon en zee en een cocktail bestellen. Ik kan dus ook wel of niet instorten. Dat is, nadat de gedachte is ontstaan, een keus die ik zelf maak. Gedachtes worden realiteit, only when you act accordingly.

Ze kunnen wel hardnekkig zijn, gedachtes. Net zoals emoties. Ook voor emoties geldt: ze worden realiteit if you act accordingly. In mijn privéleven respecteer ik mijn emoties. Dat wil zoveel zeggen als I act upon them. In tegenstelling tot in mijn professionele bestaan waar het in mijn beleving min of meer duidelijk is dat je je niet laat leiden door emoties. Het lijkt alsof mijn privédomein de aangewezen vrijplaats vormt voor emoties. Ik sta daar niet bij stil en denk er niet over na. Talking ‘bout mindfulness. Not! Het betekent dat ik emoties niet onderdruk. Klinkt nogal sixties. Het resulteert jammergenoeg niet in love, peace and happiness. Mijn (ik personaliseer ze) emoties zijn voor mij precious tekenen van mijn bestaan. Ze geven uitdrukking aan mij. Want wat anders? vraag ik me af. Wat of wie ben ik anders dan een verzameling van emotionele, intellectuele en fysieke expressies? Dit onderbouwt mijn verstand gelukkig met de retorische vraag: ‘Hoe stoicijns wil je me hebben? Ik heb net zo veel recht op mijn individueelste uitingen als dat ik recht heb op liefde, aandacht en een (op mij gefocuste) wereld om me heen!’. Dit soort betogingen, daar doet mijn verstand niet moeilijk over.

Ik begin te begrijpen dat emoties en gedachtes niet ik zijn. Ik ben ziel. Eigenlijk weet ik dat al sinds ik een jaar of vijftien, zestien was, dertig jaar geleden nu. Maar tot nu toe leeft de kinderlijke, niet doorleefde wijsheid ervan in haar eigen sfeer. Dat zieltje blijft somewhat theoretisch en manifesteert zich alleen soms onverwacht en ongekend op spiritueel vlak. Als er opeens sprake is van een geestelijk verbond, van onverklaarbare verwantschap, van een out of the blue connectie. Of als ik in een buitenland min of meer gedachteloos een karakertistiek kerkje inloop, mezelf gelukkig prijzend iets mee te hebben gekregen van het katholicisme en dan binnen een kaarsje voor mijn moeder brand. Dan manifesteert zich iets onuitsprekelijks. Ik durf te zeggen dat beide ervaringen met liefde te maken hebben. Als ik ooit nog wijzer ben, zal ik durven berweren dat ze de essentie van liefde uitdrukken: kortstondige ‘aanraaksels’, zelf opgezocht of zomaar erdoor overvallen, van de ziel met haar oorsprong. Maar ik ben te jong nog, om dat al te kunnen onderbouwen. Ook zijn de encounters vooral mysterieus, verleidelijk en bovenal geisoleerd van het dagelijks leven. In het dagelijks leven krijgen intussen gedachten en emoties vrij baan. Waar ze mij te pas en te onpas overvallen. Daar heeft mijn ziel verder niets mee te maken. Hier moet ons woord zielig vandaan komen! De situatie, waar dagelijks leven en ziel geen connectie maken, is zielig.

Cut! Roept het nu. Cut the crap.

Ik werkte lang op de set van commercials. Cut! it’s a wrap betekent dat de opnametijd voorbij is. De opnametijd van het filmmateriaal, of de opnametijd van mij als patient lijdend aan het leven. Alle scenes zitten erop, zowel qua filmmateriaal als die ik in het dagelijks leven maakte. Het is tijd voor editing en montage. Zowel van de beelden die het reclamefilmpje gaan vormen als van de film van mijn eigen leven. Het gevleugelde it’s a wrap, het einde van de opnamedag waarna iedereen een biertje drinkt, betekent letterlijk oprollen, inpakken, de wikkel erom. Het puin- en opruimen is begonnen en de footage is klaar voor ont-wikkeling. Het is tijd nu de goede stukken te selecteren, special effects toe te voegen en alles aan elkaar te zetten. Totdat er een twee minuten prime time waardige boodschap uit rolt. Monteren doe je net als een goede Franse saus met blokjes koude roomboter. In mijn geval dan blokjes van gefermenteerde soja of palmolie. Want dierlijke producten eten doe ik al een tijdje niet meer. Dat maakt het sausje dan nog weer wat in-gewikkelder. Apart en uitdagend at the same time. Likkebaarden ga je er misschien niet van. Fascinerend is het wel. Ik heb mijn leven enorm ingewikkeld gemaakt. Met overtuigingen, gedragspatronen, steunpunten buiten mij waar ik geen grip op heb en verslavingen. Bepaalde gedachtes en emoties zijn verslavend, de meeste dagelijkse handelingen zijn verslavend. Want als ik ze niet uitvoer voel ik me onprettig alsof het om ontwenningsverschijnselen gaat. Ik zit in een keurslijf wat ik onbewust zelf heb gecreeerd en de pogingen om eruit te komen stranden schrikbarend.

Vermoeidheid en draaierigheid tot aan bijna flauwvallen toe belagen me op z’n tijd. Als je moe bent is het ego moe en duizeligheid is een kwestie van bloeddruk. Dat heb ik van horen zeggen en daar ben ik maar wat blij mee. Die wetenschap, die lucht op. Die maakt dat ik me niet altijd laat leven door gedachtes en emoties. Mijn beoordelingen en veroordelingen en mijn zelfbeschreven etiketten vormen na dertig jaar van ervaringen op vier verschillende continenten en even zoveel mislukkingen schielijk verstopt in mijn toilettas, een zware rugzak. Steeds als het me lukt die even naast me neer te zetten, werkt het enorm bevrijdend. Licht als een veertje voel je je alleen nadat je meer kilo’s hebt gedragen dan je lief is.

Is het zo dat gedachtes en emoties ervoor gemaakt zijn om het ego af te zwakken? Zodat je als individu rust neemt. Door de ingeving dat ik ‘toch niets kan en nergens goed voor ben’, die depressief klinkt maar eigenlijk gewoon een natuurlijke rem is op mijn innerlijke drang in het algemeen en op de noodzaak van hot naar her te rennen, steeds meer te willen en alles belangrijk te vinden in het bijzonder; door een zodanig negatieve ingeving wordt alles gewoon even gerelativeerd en teruggebracht tot verwaarloosbare proporties. Het stemmetje: ‘het slaat nergens op, laat maar’ of ‘lag ik maar in de zon aan zee met een cocktail in mijn hand’ is er niet voor niets, begin ik achter te komen.

Emoties doen onbewust hetzelfde als waarin boven beschreven gedachtes resulteren. Als je veel adrenaline in je lijf hebt, ga je stoom afblazen door middel van sport of haantjes gedrag dat onherroepelijk leidt tot fysieke inspanning in de vorm van vechten of een uitputtende show off. Het opgefokte raak je kwijt door inspanning. Daarentegen ga je huilen bij te weinig oxytocine in je lijf. Angst of een gevoel van onmacht worden daardoor geneutraliseerd, de spanning neemt af en met een beetje mazzel krijg je die beschermende arm om je heen, waardoor oxytocine levels weer snel op peil komen. We komen zo vanzelf terug in homeostase: ons natuurlijke evenwicht.

Wat het ingewikkeld maakt – terwijl we aan het ontwikkelen zijn – is of de gedachte voorafgaat aan de emotie met de injectie van zo’n hormoon als resultaat. Of dat het de emotie is, die eerst is en het deze is die de gedachte veroorzaakt. Stel dat de emotie eerst is, dan kan die eruit via het lichaam zonder dat daar gedachtes (bewustwording) aan te pas komen. Alternatief is dat de emotie eerst wordt omgezet in een bewuste gedachte, voordat ze via het lichaam of ons bijvoorbeeld met behulp van woorden, verlaat. We praten niet voor niets zoveel. Al die woorden, ondanks de onzin die ze bevatten, dienen een doel. Ze bevrijden emoties.

Ik stort in is helemaal niet zo’n gekke gedachte besluit ik. Ik stort in is een ego dat er tijdelijk de brui aan geeft. Hoera! dat tolereer ik niet alleen, dat accepteer ik uit de grond van mijn hart. Mijn ego met al haar hebbelijk- en zwakheden gaat even met een cocktail in haar hand aan het strand zitten. Mijn redder in nood, mijn lichtbaken in het donker en tegelijkertijd mijn grootste blok aan het been, verlaat me en laat me even heerlijk met rust. Daarvoor hoef ik niets te willen, te verlangen of ook maar ergens waarde aan te hechten.

Nature rules, if you let her. Iedere klepel, iedere hanger, zelfs een perpetuum mobile komt uiteindelijk terug tot haar middelste rustpunt. Aren’t we blessed, gifted and fortunate with such a protective and purely natural mechanism!